اگرچه عرق کردن زیاد بدن تهدیدی برای زندگی شما محسوب نمی‌شود، اما می‌تواند تهدیدی برای کیفیت زندگی شما باشد.
هیچ راه مؤثر و مناسبی برای اندازه‌گیری میزان عرق بدن وجود ندارد.
از این رو تشخیص عرق کردن زیاد بدن و علت آن دشوار است.
اغلب زیاد بودن عرق بدن با توجه به مشکلات و ناراحتی‌هایی که در بدن ایجاد می‌کند، سنجیده می‌شود.
اگرچه دلیل اصلی و دقیقی برای عرق کردن زیاد بدن کشف نشده است اما عموماً ۳ درصد از افراد جامعه مبتلا به هایپرهیدروزیس هستند.
هایپرهیدروزیس یا همان عرق کردن زیاد بدن معمولاً در نوجوانی یا جوانی آغاز می‌شود.
کف دست، کف پا و زیر بغل از بدترین نقاطی هستند که اغلب با عرق کردن زیاد روبه‌رو می‌شوند.
زمانی که عرق کردن زیاد بدن فقط به این نقاط محدود می‌شود به آن هایپرهیدروزیس کانونی گفته می‌شود.
بیشترین مبتلایان به تعریق زیاد دچار هایپرهیدروزیس کانونی هستند.
مطالعات نشان می‌دهند
که این افراد بیشتر از افراد عادی از عرق بدن خود عصبی و ناراحت می‌شوند.
هایپرهیدروزیس می‌تواند مشکلات واقعی زیادی را برای افراد ایجاد کند.
اکثر افراد مبتلا به هایپرهیدروزیس احساس پوچی کرده و از عرق بدن خود خجالت می‌کشند.
گزارش‌ها حاکی از آن است که این افراد اغلب دچار نا امیدی شده و در ارتباط با دیگران مشکل دارند.
تغییر رنگ لباس، از دست رفتن جایگاه اجتماعی به دلیل عرق کردن زیاد بدن، چالش در روابط عاشقانه و عاطفی،
عدم راحتی در دست گرفتن قلم و … را می‌توان ازجمله عوارض عرق کردن زیاد بدن دانست که زندگی فرد را مختل خواهد کرد.
در ادامه بیشتر در مورد عرق بدن، علت عرق کردن زیاد زیر بغل و علت عرق کردن سر و گردن در خواب صحبت خواهد شد.
سرفصل‌های عنوان شده در این مقاله عبارت‌اند از:
- ترکیبات شیمیایی عرق بدن
- علت عرق کردن صورت و پیشانی
- علت عرق کردن زیاد در خواب
- درمان گیاهی تعریق زیاد
- عوارض عرق کردن زیاد
ترکیبات شیمیایی عرق بدن
عرق کردن نقش مؤثری در دفع سموم و مواد زائد بدن دارد.
عرق بدن به طور شیمیایی شبیه پلاسما است.
اما برخی اجزای آن به طور انتخابی دفع یا حفظ می‌شوند.
حداکثر میزان عرق بدن در فرد بالغ ۲ تا ۴ لیتر در ساعت یا ۱۰ تا ۱۴ لیتر در روز است که این مقدار در کودکان به‌مراتب کمتر است.
دلیل اصلی عرق کردن بدن این است که با تبخیر آب موجود در عرق، دمای بدن کاهش یافته و بدن خنک می‌شود.
بنابراین منطقی است که تصور کنید مؤلفه اصلی عرق بدن آب است.
اگرچه
عرق بدن شامل ترکیبات شیمیایی دیگری نیز است که در ادامه در مورد آن‌ها صحبت می‌کنیم.
اگرچه عرق بدن عمدتاً از آب تشکیل شده است اما همان طوری که می‌دانید حاوی مقداری نمک است.
ترکیبات شیمیایی عرق بدن را می‌توان با تغییر غذا و نوشیدنی‌ها، یافتن علت تعریق و مدت‌زمان طولانی شدن عرق تغییر داد.
علت شوری عرق بدن به میزان سدیم موجود در عرق بستگی دارد که البته غلظت این ماده معدنی نسبت به سایر مواد معدنی موجود در عرق بیشتر است.
ازآنجایی‌که ترکیبات شیمایی عرق بدن به رژیم غذایی افراد وابسته است.
بنابراین با متفاوت بودن عادات غذایی افراد و نوع موادی که می‌خورند و می‌آشامند.
ترکیبات شیمیایی عرق بدن در افراد مختلف متفاوت است.
آب، مواد معدنی، لاکتات و اوره از مهم‌ترین ترکیبات شیمیایی عرق بدن هستند.
عموماً در ۱ لیتر عرق بدن ۰٫۹ گرم سدیم، ۰٫۲ گرم پتاسیم، ۰٫۰۱۵ گرم کلسیم و ۰٫۰۰۱۳ گرم منیزیم،
و همچنین ۰٫۴ میلی‌گرم روی، ۰٫۰۳ تا ۰٫۸ میلی‌گرم مس، ۱ میلی‌گرم آهن، ۰٫۱ میلی‌گرم کروم، ۰٫۰۵ نیکل و ۰٫۰۵ سرب وجود دارد.
عمده ترکیب معدنی موجود در عرق بدن سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم است
و عمده فلزاتی نظیر روی، مس، آهن، کروم، نیکل و سرب در عرق بدن وجود دارند که بخشی از آن‌ها در اثر تعریق از بدن دفع می‌شوند.
علت عرق کردن صورت و پیشانی
شاید شما نیز این روزها با این سؤال کلیدی که “چگونه زیاد عرق کنیم” مواجه شده باشید.
زمانی که شما ورزش می‌کنید یا بدنتان بیش از حد گرم می‌شود بدن به‌طور ناخودآگاه برای خنک شدن خود عرق را آزاد می‌کند.
بنابراین عرق کردن سر و صورت، دست و پا، زیر بغل و بقیه نقاط بدن در این شرایط کاملاً طبیعی است.
اما برخی افراد نیز هستند که به دنبال کاهش تعریق بدن خود بوده و از عرق کردن زیاد کلافه شده‌اند
مثل کسی که روی میز کار نشسته و بی‌دلیل قطره‌های عرق روی پیشانی‌اش نقش بسته است.
گاهی اوقات علت تعریق زیاد سر و صورت به احساسات قوی مانند استرس و اضطراب مرتبط است.
عرق زیاد در ناحیه سر و صورت می‌تواند سبب ناراحتی شما در محل کار شده و مانع از رشد اجتماعی و موفقیت در کار می‌شود.
بنابراین
برای جلوگیری از عرق کردن زیاد سر و صورت باید علت عرق کردن صورت و یا علت تعریق زیاد سر را کشف کنید.
عرق کردن صورت یک مشکل رایج است که بیشتر از سایر انواع عرق کردن می‌تواند استرس‌زا و شرم‌آور باشد.
حتی کسانی که از تعریق زیاد در سایر نواحی بدن رنج می‌برند عرق سر و گردن و صورت را از آزار دهنده‌ترین نوع تعریق می‌دانند.
یک علت عرق پیشانی و صورت به یک وضعیت پزشکی به نام هایپرهیدروزیس اولیه یا کانونی مربوط می‌شود
و دلیل دیگر تعریق زیاد سر می‌تواند ناشی از اثر جانبی یک دارو،
تغییر سطح هورمون بدن و یا آسیب سیستم عصبی بدن در اثر بیماری باشد که به هایپرهیدروزیس ثانویه معروف است.
هایپرهیدروزیس ثانویه گاهی اوقات می‌تواند علت عرق کردن سر و گردن در خواب نیز باشد
از این رو برای یافتن علت و درمان احتمالی تعریق پیشانی و صورت باید با یک پزشک مشورت کنید.
دقت کنید
اگر پزشک شما تشخیص دهد که عرق بدن مستقل از شرایط پزشکی و اثر جانبی داروها بوده
بنابراین شما به هایپرهیدروزیس اولیه مبتلا هستید
که شایع‌ترین علت عرق کردن زیاد زیر بغل و همین‌طور علت عرق کردن صورت است و معمولاً از سنین بلوغ آغاز می‌شود.
این نوع عرق کردن بدن به این معناست که بدن فرد سالم بوده و تعریق زیاد بدن وی نشانه‌ای از بیماری یا تعاملات دارویی نخواهد بود.
هایپرهیدروزیس اولیه معمولاً در برخی از قسمت‌های بدن
مثل زیر بغل، سر و صورت، کف دست و پا و یا کشاله ران رخ می‌دهد که ناشی از یک سوء عملکرد جزئی در سیستم عصبی است
و شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد ممکن است این مشکل به‌صورت ژنتیکی منتقل شود.
اما پرکاری هورمونی غدد عرق می‌تواند یک نشانه هشدار دهنده از مشکلاتی نظیر تیروئید، دیابت یا عفونت باشد.
همچنین اضافه وزن و چاقی نیز یکی از چندین علت عرق پیشانی و علت تعریق زیاد سر محسوب می‌شوند.
برخی از بیماری‌ها مانند یائسگی، بارداری، مشکلات تیروئیدی، دیابت، بیماری‌های عفونی
مانند سل، پارکینسون، آرتریت روماتوئید، سکته مغزی، نارسایی قلبی، سرطان‌هایی
مانند لوسمی و لنفوم سبب تعریق زیاد بدن شده و می‌توانند از علت عرق کردن سر و گردن در خواب باشند
که در قسمت بعد بیشتر در مورد آن‌ها صحبت خواهد شد.
برخی داروها مانند داروهای روان‌پزشکی، داروهای فشارخون، برخی داروهای خشکی دهان، آنتی‌بیوتیک‌ها و برخی مکمل‌ها نیز می‌توانند
سبب عرق کردن زیاد بدن شوند و یکی از چندین علت تعریق زیاد سر باشند.
با دیدن هر یک از علائم زیر باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید:
عرق کردن زیاد در خواب:
اگر با عرق سرد از خواب بیدار شده‌اید و یا با مرطوب بودن بالشت خود در صبح روبه‌رو می‌شوید بهتر است هرچه زودتر به دنبال علت عرق کردن زیاد در خواب بگردید.
عرق کردن عمومی بدن:
اگر با عرق کردن زیاد در تمام قسمت‌های بدن نه فقط زیر بغل و یا دست و پا روبه‌رو شده‌اید باید با یک پزشک مشورت کنید.
عرق کردن نامتقارن بدن:
اگر فقط یک طرف بدن دچار تعریق می‌شود باید سریعاً به پزشک مراجعه شود.
تغییر ناگهانی:
اگر به‌طور ناگهانی عرق بدن ظاهر شده است این تعریق غیرطبیعی است و باید پیگیری شود.
بعد از مصرف دارو:
یکی از عوارض جانبی برخی از داروها تعریق زیاد است که می‌تواند علت عرق کردن سر و گردن در خواب باشد بنابراین در صورت مشاهده این‌گونه تعریق حتماً با پزشک خود تماس بگیرید.
عرق کردن می‌تواند با نشانه‌های دیگری مانند خستگی، بی‌خوابی، تشنگی، افزایش ادرار یا سرفه همراه باشد.
حتی اگر این علائم را ندارید و تعریق زیاد سبب ناراحتی و یا اختلال در زندگی‌تان شده است بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
بهتر است قبل از مراجعه به پزشک فهرستی از داروها و یا مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید را تهیه کرده و به پزشک خود ارائه دهید.
علت عرق کردن زیاد در خواب
افراد زیادی وجود دارند که زمان مراجعه به پزشک از عرق کردن زیاد در خواب شکایت می‌کنند.
اگر اتاق‌خوابتان بیش از اندازه گرم است و یا زمان خواب لباس زیادی به تن دارید در این صورت عرق کردن بدن در این وضعیت طبیعی است
لذا با نرمال کردن دمای اتاق و پوشیدن لباس‌های سبک‌تر و خنک‌تر می‌توانید مانع از عرق بدن خود در خواب شوید.
اما دلایل زیادی وجود دارند که می‌توانند از علت عرق کردن زیاد در خواب باشند
و عبارت‌اند از:
یائسگی:
گرگرفتگی و یا تعریق زیاد در شب از علت عرق کردن زیاد در خواب بوده که در بین بانوان شایع است.
هایپرهیدروزیس ایدیوپاتیک:
نوعی بیماری است که بدون علت مشخص پزشکی، سبب تولید زیاد عرق بدن می‌شود.
عفونت:
عفونت نیز می‌تواند یکی دیگر از علت عرق کردن سر و گردن در خواب باشد.
- عفونت‌های باکتریایی مانند اندوکاردیت، استئومیلیت و آبسه‌ها می‌توانند علت عرق کردن زیاد در خواب باشند
- و همین‌طور تعریق شبانه می‌تواند نشانه‌ای از وجود عفونت HIV در بدن باشد.
سرطان:
سرطان یکی از نشانه‌های اولیه تعریق شبانه است.
- شایع‌ترین نوع سرطان مرتبط با تعریق شبانه سرطان لنفوم است.
- کاهش وزن ناگهانی و تب نیز از دیگر علائم وجود سرطان است.
داروها:
مصرف برخی از داروها مانند داروهای افسردگی می‌تواند علت عرق کردن زیاد در خواب باشند.
- داروهایی که برای کاهش تب مصرف می‌شوند مثل استامینوفن و آسپرین نیز گاهی اوقات سبب عرق کردن زیاد بدن در شب می‌شوند.
هیپوگلیسمی:
پایین بودن قند خون یکی دیگر از چندین علت عرق کردن زیاد در خواب است.
- افرادی که انسولین مصرف می‌کنند ممکن است
- سطح قند خونشان در شب کاهش یابد و درنتیجه با عرق بدن در شب مواجه می‌شوند.
اختلالات هورمونی:
فئوکروموسیتوم، سندرم کارسینوئید و هیپروتیروئید ازجمله اختلالات هورمونی در بدن هستند
- که می‌توانند علت عرق کردن سر و گردن در خواب باشند.
شرایط عصبی:
برخی از شرایط عصبی مثل
- دیسرفلکسیا، سیرینگوملیا، سکته مغزی و بی‌حسی و یا ضعف اتونومیک ممکن است موجب تعریق شبانه شوند.
درمان گیاهی تعریق زیاد
داروهای طبیعی زیادی برای درمان هایپرهیدروزیس بدن وجود دارند
که شامل مواد گیاهی نظیر مریم‌گلی، بابونه، ریشه سنبل‌الطیب و غیره است.
طب سوزنی، هیپنوتیزم و تکنیک‌های ریلکسیشن نیز به‌عنوان درمان‌های بالقوه عرق کردن زیاد بدن بکار می‌روند.
چندین درمان گیاهی تعریق زیاد در زیر لیست شده است:
نارون کوهی:
نارون کوهی یک رطوبت دهنده قوی است که می‌تواند به‌صورت مایع به پوست اعمال شود.
- به‌طور سنتی این گیاه برای نیش حشرات، تحریکات پوستی و کبودی‌های پوست بکار می‌رود.
- همچنین این گیاه جادویی برای کاهش عرق بدن نیز مؤثر است.
بابا آدم:
این گیاه به سیستم غدد درون‌ریز و سیستم لنفاوی کمک می‌کند
- تا آغازی جهشی داشته و بعضی از متخصصین ادعا می‌کنند
- که بابا آدم به بدن کمک می‌کند تا بخشی از مایعات عرق را از طریق غده‌های لنفاوی به کلیه‌ها و روده‌ها هدایت کند.
استراگالوس:
یک گیاه از شمال شرق چین است که مزایای بی‌شماری دارد که یکی از مزیت‌های آن تعادل و کاهش عرق بدن است. یکی از علت عرق کردن زیاد زیر بغل و یا سایر نواحی بدن به طحال نسبت داده شده است و استراگالوس می‌تواند عملکرد طحال را در بدن بهبود بخشیده و بدن را سم‌زدایی می‌کند.
مریم‌گلی:
گیاه مریم‌گلی یکی از بهترین داروها برای درمان هایپرهیدروزیس است.
- این گیاه سیستم عصبی را آرام می‌کنند و به بدن کمک می‌کند تا با استرس‌های احساسی و فیزیکی مقابله کند.
- مریم‌گلی حاوی مقدار زیادی تیامین و منیزیم است.
- این مواد معدنی غدد عرق را تسکین داده و سبب آرامش سیستم عصبی می‌شوند.
- مریم‌گلی شامل اسید رزمارینیک است که برای متوقف کردن عرق مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مارچوبه:
این گیاه به‌طور سنتی در طب چینی برای درمان عرق کردن زیاد بدن مورد استفاده قرار می‌گرفت.
- مارچوبه شامل ماده شیمیایی آسپاراژین است که تولید عرق بدن را کاهش می‌دهد.
استفاده از مریم‌گلی، نارون کوهی، باباآدم، مارچوبه و گیاه استراگالوس در درمان گیاهی تعریق زیاد بدن کاربرد دارد
و می‌تواند سبب کاهش تعریق بدن شود.
عوارض عرق کردن زیاد
همان‌طوری که پیش‌تر اشاره کردیم عرق کردن بدن ممکن است
نشان دهنده یک مشکل پزشکی در بدن باشد که با علائم دیگری نیز رخ می‌دهد.
بنابراین اگر عرق بدن شما
با درد قفسه سینه، سرگیجه، تنگی نفس و طولانی شدن تعریق بدون علت همراه بود باید به پزشک مراجعه کنید.
از دست دادن وزن ناشی از عرق کردن زیاد بدن طبیعی نیست و باید توسط پزشک بررسی شود.
اگرچه هایپرهیدروزیس به‌ندرت با عوارض جانبی همراه است اما می‌تواند بسیار آزاردهنده و ناراحت‌کننده باشد.
مشکلات پوستی یکی از عوارض عرق کردن زیاد بدن است
که معمولاً جزئی است اما عرق کردن می‌تواند منجر به اختلال روانی شدید در فرد نیز شود.
برخی از عوارض عرق کردن زیاد در ادامه ذکر خواهد شد:
عوارض عاطفی و اجتماعی:
بسیاری از افراد مبتلا به هایپرهیدروزیس می‌گویند
- که علائم آن بسیار غیر قابل تحمل است و اغلب سبب خجالت آن‌ها می‌شود.
- از طرفی تعریق زیاد سبب می‌شود که فرصت‌های اجتماعی و کاری آن‌ها از بین رفته
- و بسیاری از این افراد از شکست در روابط عاشقانه و عاطفی خود ابراز ناراحتی می‌کنند.
عفونت قارچی:
این مشکل که اغلب در ناحیه کشاله ران رخ می‌دهد
- سبب مرطوب شدن پوست در ناحیه‌ی خاصی از بدن شده و می‌تواند خارش و التهابات پوستی را موجب شود.
بوی بد بدن:
البته بد بو بودن عرق ناشی از قطرات عرق نیست بلکه به دلیل وجود باکتری‌ها در سطح پوست است.
- اگر ناحیه زیر بغل یا کشاله ران دچار تعریق شود مستعد ابتلا به بد بو شدن خواهد بود.
- بنابراین با تمیز و خشک نگه‌داشتن این نقاط می‌توان از بوی بد بدن جلوگیری کرد.
زگیل و عفونت باکتریایی:
اختلال پوستی و یا انقباض پوست از عرق کردن زیاد بدن
- می‌تواند منجر به رشد باکتری و ویروس در سطح پوست شده و عفونت‌های پوستی نظیر زگیل را روی پوست ایجاد کند.
نتیجه
عرق کردن یک عمل طبیعی است که به تنظیم دمای بدن کمک می‌کند.
علت شوری عرق بدن به دلیل وجود نمک است
زیرا که عرق از طریق یک مایع مبتنی بر نمک آزاد می‌شود.
پتاسیم، منیزیم، کلسیم و فلزاتی نظیر مس، روی، آهن، کروم، نیکل ازجمله ترکیبات شیمیایی عرق بدن هستند.
عوارض جانبی برخی از داروها و وجود بیماری‌هایی
مانند دیابت، تیروئید، عفونت می‌تواند دلیل تعریق شبانه و علت عرق کردن سر و گردن در خواب باشند.
مریم‌گلی، نارون کوهی و برخی گیاهان دیگر جهت درمان گیاهی تعریق زیاد بدن بکار می‌روند.
بوی بد بدن، عفونت‌های قارچی و باکتریایی
و همین‌طور از دست رفتن فرصت‌های اجتماعی و عاطفی برخی از عوارض عرق کردن زیاد بدن به شمار می‌آیند.